Fouten en groeidenken

Growth mindset: verheerlijking van het maken van fouten?

Dat is het natuurlijk niet, maar wat willen we onszelf en de kinderen die aan ons zijn toevertrouwd dan wél voorhouden als het gaat om fouten maken en een growth mindset, ook wel groeidenken genoemd? In 2015 in januari stond hierover een interessant artikel in the MindsetWorks Newsletter. Niet iedereen leest even gemakkelijk Engelse teksten, zeker onze jonge leerlingen niet. Daarom hier een samenvatting en ook een bijbehorende infographic in het Nederlands. De schrijver van het artikel, Eduardo Briceno, onderscheidt zoals je hierboven ziet vier soorten fouten. Niet alle fouten zijn gelijk, hebben de zelfde betekenis!

Probeerfouten (the stretch mistakes)

Probeerfouten (vertaling J.v.N.) maken we als we proberen onze vaardigheid op een bepaald gebied te vergroten. Het zijn de meest leerzame fouten die je kunt maken, ook omdat je heel doelgericht bezig bent. Als je nooit probeerfouten maakt ga je ook nooit uitdagingen aan zou je kunnen zeggen. Waar je wel voor op moet passen is dat je niet blijft “hangen” in steeds maar weer de zelfde probeerfout. Dan moet je niet gedachteloos door blijven oefenen, maar dan zul je een andere aanpak moeten overwegen. En als je die zelf niet kunt vinden, zul je hulp moeten (durven/willen) vragen. Het spelen van individuele smartgames met veel levels is een uitstekende manier om te reflecteren over hoe je zelf met probeerfouten omgaat.

O-ja fouten (the aha-moment mistakes)

Een andere leerzame foutensoort is de o-ja fout. Het is alleen niet een foutensoort die je zelf kunt ”plannen”. Hij overkomt je, je realiseert je dat je iets essentieels over het hoofd ziet en die fout zul je niet gauw weer opnieuw maken. Ook fouten die je maakt omdat ze horen bij je blinde vlek horen bij deze categorie. Bij “blinde vlek”fouten heb je wel de feedback van een ander nodig om hem te ontdekken en er iets aan te kunnen doen. Ook fouten waarbij we zaken door elkaar halen, bijvoorbeeld de goede tijd maar het was niet in de morgen, maar in de avond, horen hierbij. Belangrijk is natuurlijk wel hierover ook te reflecteren hoe je dit in het vervolg kunt voorkomen.

Slordigheidsfouten (the sloppy mistakes)

Je zou dit soort fouten ook vergissingen kunnen noemen. Dat zijn fouten die eigenlijk niet gemaakt hoeven te worden omdat we de vaardigheid wel beheersen, maar die ontstaan omdat we de concentratie verliezen, afgeleid worden. Ook hier is reflectie op zijn plaats om ervan te kunnen leren: waarom worden we afgeleid? Moeten we onze smartphone misschien wegleggen als we huiswerk aan het maken zijn? of gewoon de deur van de kamer even sluiten om niet afgeleid te worden?

Fatale fouten (the high-stakes mistakes)

Fatale fouten (vertaling J.v.N.) zijn fouten die we absoluut niet willen maken: omdat onze veiligheid erdoor in het gevaar komt, omdat we een verlies lijden dat we ons absoluut niet kunnen veroorloven. Maar we moeten wel oppassen die laatste reden niet te snel te gebruiken. En ook als je bijvoorbeeld je examen net niet gehaald hebt, is het goed jezelf ook de positieve resultaten van je inspanningen te blijven voorhouden. Het is echt niet allemaal voor niets geweest. Laat je niet ontmoedigen, pak de handschoen weer op, leer van je fouten, ga weer oefenen en je zult groeien!